| ID | 1 |
|---|---|
| Τίτλος | Εφημερίς των Κυριών |
| Υπότιτλος/οι | Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εν Κωνσταντινουπόλει τη συνεργασία λογίων κυρίων και κυριών |
| Εξώφυλλο |  |
| Έναρξη έκδοσης | 1909-08-01 |
| Λήξη έκδοσης | 1911-07-15 |
| Τόπος έκδοσης | Κωνσταντινούπολη |
| Γλώσσα | Ελληνική |
| Κατηγορία Εντύπου | Περιοδικό |
| Κατηγορία Γυναικείου Περιοδικού | Γυναίκα εκδότρια - γυναικείο αναγνωστικό κοινό |
| Εκδοτικός Οίκος | Τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» |
| Συχνότητα έκδοσης | Δεκαπενθήμερο |
| Σχήμα σελίδας | 4 |
| Ψηφιακό Αποθετήριο Κυψέλης |
|
| Άλλες Βιβλιοθήκες | Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), http://www.elia.org.gr/entry.fds?entryID=33&pageid... Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, http://serials.nlg.gr/Record/4129 Βιβλιοθήκη Τμήματος Μεσαιωνικών & Νεοελληνικών Σπουδών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, http://search.lib.auth.gr/Record/870134 |
| Περιγραφή | Η Εφημερίς των Κυριών, Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τη λόγια δασκάλα Χαρίκλεια Μελανδινού, για δύο συνεχόμενα έτη από 01/08/1909 έως 15/07/1911. Το περιοδικό τυπωνόταν στο τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» των Αριστόβουλου και Αναστασιάδη. Το Α΄ έτος είχε 22 τεύχη (186 σελίδες) ενώ το Β΄ έτος είχε 24 (384 σελίδες). Τα τεύχη αριθμούνται άλλοτε με γράμματα, άλλοτε με αριθμούς, ενώ η αρίθμηση των σελίδων είναι συνεχής ανά έτος. Ο αριθμός των σελίδων ανά τεύχος ποικίλει αλλά αυξάνεται σταθερά στο Β’ έτος κυκλοφορίας του περιοδικού από 8 σε 16 σελίδες. Η Εφημερίς των Κυριών εκδιδόταν σε σχήμα 4ο και είχε δεκαπενθήμερη κυκλοφορία, με δύο εξαιρέσεις: από το πρώτο τεύχος μεσολάβησε ένας μήνας για να εκδοθεί το δεύτερο και στις 15 Δεκεμβρίου 1909 δεν εκδόθηκε το τεύχος του εν λόγω δεκαπενθήμερου, αλλά το επόμενο, πρωτοχρονιάτικο τεύχος (01/01/1910), ήταν διπλό. Στο πρώτο έτος το περιοδικό είχε ξεχωριστό εξώφυλλο, ενώ στο δεύτερο όχι. Εντούτοις, το άγαλμα της θεάς Εστίας διατηρείται στο πρωτοσέλιδο σε όλη τη διάρκεια έκδοσης, ως σύμβολο του περιοδικού. Η τιμή της ετήσιας συνδρομής ήταν σταθερή και στα δύο έτη: 25 και 30 αργυρά γρόσια για την Κωνσταντινούπολη και τις επαρχίες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αντίστοιχα. Αλλαγή υπάρχει μόνο για τις συνδρομήτριες του εξωτερικού, καθώς στο δεύτερο έτος η τιμή από 6 χρυσά φράγκα αυξήθηκε στα 6,5. Η Εφημερίς των Κυριών αποτελεί γυναικείο έντυπο και από την άποψη της θεματολογίας. Πρόκειται για ένα συντηρητικό έντυπο, που αναπαράγει καθιερωμένους γυναικείους ρόλους: της μητέρας, της συζύγου, της οικοδέσποινας. Αυτά τα πρότυπα, τα οποία περιορίζουν τις γυναίκες εντός του οίκου, εξιδανικεύονται από την Εφημερίδα των Κυριών και παρουσιάζονται ως επιβεβλημένα από τη φύση και τη θρησκεία. Η απουσία διαλόγου ως προς τις γυναικείες διεκδικήσεις και τη χειραφέτηση συνάδει με την εσωστρέφεια των Ρωμιών λογίων πάνω στο γυναικείο ζήτημα και την επιδίωξη συσπείρωσης της εθνικής κοινότητας στη συγκεκριμένη χωροχρονική συγκυρία. Συνεπώς, κυριαρχούν θέματα οικιακής οικονομίας, όπως συνταγές και συμβουλές για τη σωστή διαχείριση του οίκου, θέματα για την ανατροφή των παιδιών, αλλά και αρθρογραφία για το ρόλο της γυναίκας στην ιδιωτική σφαίρα. Επίσης, σημαντική θέση κατέχουν τα διηγήματα, τα ποιήματα και οι βιογραφίες γυναικών. Τέλος, το περιοδικό πραγματεύεται τακτικά θέματα υγείας, ιστορίας και θεολογίας. Κατά το Β΄ έτος αυξάνεται η εικονογράφηση στο περιοδικό, η οποία γίνεται πλουσιότερη εντάσσοντας εικόνες μόδας καθώς σύμφωνα με την αντίληψη του περιοδικού η ενασχόληση των γυναικών με τη μόδα είναι επιτρεπτή, αλλά και προσωπικοτήτων της εποχής καθώς και τόπων με ισχυρή παρουσία του ελληνικού στοιχείου. Ακόμη, δημοσιεύονται εικόνες με παιδιά μικρής ηλικίας προκειμένου να συνδέσει η εκδότρια τις γυναίκες με ρόλους σχετικούς με την ανατροφή και την οικιακότητα. Η εκδότρια αρθρογραφεί σε κάθε τεύχος επιδιώκοντας και συνεργασίες, οι οποίες στο μεγαλύτερο μέρος είναι γυναίκες αρθρογράφοι. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται διευθύντριες και δασκάλες: η Εριέττα Κωνσταντινίδου, η Όλγα Νιτσαΐδου η Ελένη και η Μαριάνθη Ονουφρίου, οι οποίες επικεντρώνονται σε ζητήματα σχετικά με το ρόλο των παρθεναγωγείων και τη θέση της γυναίκας. Υπάρχουν ακόμα πολλά άρθρα, τα οποία υπογράφονται με ψευδώνυμο ή αρκτικόλεξο (ΑΛΚΥΩΝ, Κυρία Ο., Boheme της ζωής, Α.Ρ., κ.α.) και αποδίδονται λόγω του ύφους τους σε γυναίκες. Τέλος, οι άντρες αρθρογράφοι επικεντρώνονται σε επιστημονικά θέματα, όπως ο πρωτοπρεσβύτερος Μανχεστρίας Κωνσταντίνος Ν. Καλλίνικος, καθώς και οι γιατροί Τιμολέων Καρδάρας, Μ. Μωυσείδης και Ν. Βασιλειάδης. Ενδεικτικά από τη μελέτη της αλληλογραφίας της εκδότριας με τις αναγνώστριες, οι περιοχές διανομής του περιοδικού εντός της Κωνσταντινούπολης ήταν: Πέραν, Φανάρι, Ξυλόπορτα, Κοντοσκάλι, Πριγκιπονήσια. Για τις επαρχίες του Οθωμανικού χώρου, η κυκλοφορία του περιοδικού έφτανε στα: βόρεια και ανατολική Θράκη (Σαράντα Εκκλησιές, Βιζύη, Αδριανούπολη), παράλια του Εύξεινου Πόντου (Σινώπη, Τραπεζούντα), πόλεις στα στενά και στα παράλια της Θάλασσας του Μαρμαρά (Καλλίπολη, Ραιδεστός), ανατολικό Αιγαίο (Λήμνος, Λέσβος, Ρόδος) καθώς και στην ενδοχώρα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (Ικόνιο, Νεάπολη Καππαδοκίας). Στο εξωτερικό σύμφωνα με την αλληλογραφία έχουμε διακίνηση σε Βουλγαρία (Βάρνα), Αίγυπτο (Κάιρο) και Ρωσία (Οδησσός, Rustoff). Οι λόγοι διακοπής της έκδοσης του περιοδικού δεν είναι γνωστοί. Οικονομικές δυσχέρειες υφίστανται, παρόμοιες με άλλων γυναικείων περιοδικών (χωρίς όμως να τεκμηριώνουν αφεαυτές αδυναμία συνέχισης της έκδοσης), όπως: στασιμότητα στις διαφημίσεις, εκκλήσεις για εξόφληση συνδρομών, απώλειες τευχών λόγω της «ακαταστασίας των ταχυδρομείων» και «εκ δευτέρου» αποστολή των ίδιων τευχών, κ.λπ. |
| Σχόλια | |
| Αναφορές/Βιβλιογραφία | Ενδεικτική βιβλιογραφία: Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού: Ο εκπαιδευτικός του λόγος και ο γυναικείος προορισμός». Στο 4ο Διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα Δημοκρατία, δικαιώματα και ανισότητες στην εποχή της κρίσης. Προκλήσεις στον χώρο της έρευνας και της εκπαίδευσης. 27-29 Απριλίου 2018, Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΙΑΚΕ), Ηράκλειο. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού και ο γυναικείος προορισμός». Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2016. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Ο ρόλος της γυναίκας όπως εγγράφεται στα άρθρα της Εφημερίδος των Κυριών της Χαρίκλειας Μελανδινού (1909-1911)». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. Dalakoura, Katerina. “Women and Publicity: The Emergence and Course of Women’s Press in Ottoman Context”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Dalakoura, Katerina. “Ottoman Women’s Press in Historical Research: State of the Art and Historiographical Issues”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Δαλακούρα, Κατερίνα. «Γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα στον οθωμανικό
χώρο: Το φαινόμενο, οι προεκτάσεις και η πορεία του». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. http://cms.fks.uoc.gr/kypseli/ Σημείωση: Η περιγραφή του εντύπου έχει στηριχθεί (πρωτίστως) στη μελέτη
του ίδιου του εντύπου και στην υπάρχουσα δευτερογενή βιβλιογραφία. |
Άρθρα του Εφημερίς των Κυριών
| # | ID | Τίτλος | Υπότιτλος/οι | Έντυπο | Στοιχεία βιβλιογραφικής αναφοράς | Περίληψη | Πρωτότυπο | Μεταφρασμένο | Τίτλος πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Γλώσσα πρωτότυπου | Συγγραφέας πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Σχόλια |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 381 | 3668 | Γνώμαι περί σωματικής και ψυχικής κληρονομικότητος | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 19-21. | Ένα εκτενές άρθρο στο οποίο παρουσιάζονται πολλές απόψεις φιλοσόφων από την αρχαιότητα μέχρι και το διαφωτισμό για την κληρονομικότητα σωματικών και ψυχικών ιδιωμάτων. Για τα ψυχικά χαρακτηριστικά δεν υπάρχει συμφωνία για αν αυτά καθορίζονται από την αγωγή ή τη φύση. Το άρθρο ολοκληρώνεται συμβουλεύοντας τους αναγνώστες να έχουν υπόψη τους για την ανατροφή και την αγωγή και την κληρονομικότητα. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφει ως φοιτητής ιατρικής | ||||
| 382 | 3669 | Η προτροπή της βελόνης | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 21. | Σύντομο άρθρο, το οποίο προτρέπει τις φτωχιές κυρίως κοπέλες να εργαστούν και να έχουν ευθυμία και αρετή στη ζωή τους. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 383 | 3670 | Πλήξις | Αρχαία σκηνή | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 21-24. | Το παρόν άρθρο περιγράφει τη συζήτηση της νεαρής ηγεμόνος, Μύρρας με τον παλιό δάσκαλό της και φιλόσοφο, Γαληνό. Η Μύρρα ζει μέσα στα πλούτη και την ευδαιμονία, αλλά δεν νιώθει ευτυχία και συμπεριφέρεται αχάριστα. Ο Γαληνός προσπάθησε να την κάνει να εκτιμήσει όσα της έχουν δοθεί, αλλά μάταια. Ρώτησε, λοιπόν, το Δία και η απάντηση που πήρε είναι ότι ο άνθρωπος από τη φύση του είναι αχάριστος, ενώ μέσα στην ευτυχία πάντα θα διακρίνεται από μια σκιά λύπης. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "Εύα". | |||
| 384 | 3671 | Η κωμωδία του έρωτος | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 25. | Ο/Η αρθρογράφος αναφέρεται τον έρωτα στην σύγχρονή του εποχή και κοινωνία (Κοινωνία της Κωνσταντινούπολης), εποχή γεμάτη θετικισμό. Περιγράφει την αναζήτηση νύφης από έναν σοβαρό νέο. Η γνωριμία του με μια ονειροπόλα και υπερβολικά τολμηρή κοπέλα έληξε άδοξα, εξαιτίας των χαρακτηριστικών αυτών της νεαρής κοπέλας η οποία με επιπόλαιο τρόπο κατά τον/την συγγραφέα εξέφρασε νωρίς και πρώτη τα αισθήματα έρωτα προς τον νέο. Το παράδειγμα αυτό αναφέρεται (ρητά) ως παράδειγμα προς αποφυγήν για τις υπόλοιπες κοπέλες. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "Boheme της ζωής". Εν είδει στήλης τίθεται πριν την παράθεση του άρθρου η φράση "Από την κοινωνικήν ζωήν". Μάλλον πρόκειται για προσπάθεια της εκδότριας για δημιουργία στηλών με βάση τα κείμενα που της στέλλονται, καθώς ο ίδιος "υπερ-τιτλος" μπαίνει και σε άλλο κείμενο άλλου/ης συγγραφέως. Και τα δύο κείμενα πέραν της ανάλυσης του θέματος του κάνουν αναφορά και σε κάποιο πραγματικό περιστατικό που έλαβε χώρα στην πόλη ή είχε στην εμπειρία του ο/η συγγραφέας. | ||||
| 385 | 3672 | Μη κλαις, θα επανέλθω | Πρωτότυπον | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 26-27. | Ναι | Ελληνική | Το διήγημα ολοκληρώνεται. | ||||
| 386 | 3673 | Η καμπάνα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 27. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 387 | 3674 | Φυσική θεογνωσία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 27-28. | Αρχή του κεφαλαίου ΙΔ' . | Ναι | Γερμανική | Ch.Schmid | Ο μεταφραστής αποκρύπτει την ταυτότητά του υπογράφοντας “Εξελληνισμένο υπό *** “. | |||
| 388 | 3675 | Οπτική απάτη | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 28. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | |||||
| 389 | 3676 | [παράκληση] | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 28. | Για εξόφληση συνδρομών | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
| 390 | 3677 | Τα στενά φουστάνια και τα μεγάλα καπέλα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 30. | Ένα σύντομο άρθρο που συμβουλεύει τις γυναίκες να μην επηρεάζονται από την ευρωπαϊκή μόδα, που στις περιπτώσεις της στενής μακριάς φούστας και των μεγάλων καπέλων, είναι του συρμού. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από την "Κυρία Ο". | ||||
| 391 | 3678 | Ορθόδοξος ελληνογαλλική σχολή θηλέων | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 30-31. | Το άρθρο απευθύνεται στους γονείς, οι οποίοι ενδιαφέρονται για την εκπαίδευση των κοριτσιών τους. Παρέχει πολλές πληροφορίες για το ελληνογαλλικό παρθεναγωγείο «Ο Έλικων»: οι σκοποί του, το εκπαιδευτικό προσωπικό, η διεύθυνση, η βάση που δίνεται στην γαλλική γλώσσα και η εσωτερική διαίρεση της σχολής. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 392 | 3679 | Εικόνα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 31 | Ευτέρπη Σαντοριναίου, διευθύντρια της ελληνογαλλικής σχολής Θηλέων. | |||||||
| 393 | 3680 | Διαφήμιση | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 2 (1910), σ. 32. | Ελληνική | Διαφήμιση "Στέϊν". | ||||||
| 394 | 3681 | Διδασκαλία μεταξύ δυο φίλων | Περί της ιστορίας της γης μας ήτοι της γεωλογίας | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 3 (1910), σ. 33-35. | Το μάθημα μεταξύ των δυο κοριτσιών με θέμα τη δημιουργία του κόσμου συνεχίζεται. Σπουδαίοι αστρονόμοι, όπως ο Γαλιλαίος, με συστηματικές παρατηρήσεις μελέτησαν τους αστέρες. Η Έλλη εξηγεί στη Μαρία τι είναι τα νεφελώματα, πώς συμπυκνώνονται και γίνονται ολόκληρο πλανητικό σύστημα το οποίο όμως κάποια στιγμή θα σβήσει και θα δημιουργηθούν νέα. | Ναι | Ελληνική | ||||
| 395 | 3682 | Ο θεός | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 3 (1910), σ. 33-35. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 396 | 3683 | Τα πλανώμενα φώτα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 3 (1910), σ. 36-37. | Tο άρθρο εξηγεί πώς δημιουργούνται τα «πλανώμενα φώτα» στα νεκροταφεία και σε περιοχές με έλη ή ποτάμια. Το φωσφορούχο υδρογόνο που υπάρχει σε οργανισμούς που βρίσκονται σε αποσύνθεση, σε υγρά μέρη, παίρνει αέρια μορφή η οποία είναι πιο ελαφριά από τον ατμοσφαιρικό αέρα και έτσι ανεβαίνει στην ατμόσφαιρα. Συνεπώς, αυτά τα αέρια που συναντάμε συχνά σε νεκροταφεία και στις πύλες του Αχέροντα δεν πρέπει να αποδίδονται σε δεισιδαιμονίες. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 397 | 3684 | Τα παρ' ημίν και τοις ξένοις λαοίς ήθη και έθιμα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 3 (1910), σ. 37. | Η αρθογράφος βλέποντας την ταλαιπωρία και τη δυστυχία των συγγενών των θανόντων, κατακρίνει τη συνήθεια των μαύρων ρούχων και πολύ περισσότερο τη χρήση καπέλου με μαύρο τούλι και γαντιών, τα οποία περισσότερο επιβαρύνουν παρά ανακουφίζουν την κατάσταση . | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από την "Κυρία Ο". | ||||
| 398 | 3685 | Η υγεία της γυναικός | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 3 (1910), σ. 37. | Το άρθρο έχει θέμα τη σημασία της υγείας για τη γυναίκα. Μια γυναίκα που δεν είναι υγιής είναι αδύνατο να είναι και όμορφη. Σε περίπτωση που μια υστερική και φιλάσθενη κοπέλα παντρευτεί, δεν πρόκειται να φέρει την αρμονία στην οικογενειακή εστία. Οι γονείς πρέπει, λοιπόν, να μεριμνούν για την υγεία των κοριτσιών τους. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 399 | 3686 | Εικόνα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 3 (1910), σ. 38 | Ο πρώτος βασιλεύς του Μαυροβουνίου Νικόλαος. | |||||||
| 400 | 3687 | Αρχαιολογική εκδρομή | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 3 (1910), σ. 38. | Το άρθρο πληροφορεί τους αναγνώστες για μια δεκαήμερη εκδρομή σε προορισμούς αρχαιολογικού ενδιαφέροντος: Αθήνα, Ολυμπία, Δελφούς. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο |
Συντάκτης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Συντάκτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
Ιδιοκτήτης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Ιδιοκτήτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
Είδος Περιοδικού
| # | Έντυπο | Είδος Περιοδικού |
|---|---|---|
| 1 | Εφημερίς των Κυριών | Γυναικείο Περιοδικό |
Εκδότης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Εκδότης/τρια | Έντυπο |
|---|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια | Εφημερίς των Κυριών |