ID | 1 |
---|---|
Τίτλος | Εφημερίς των Κυριών |
Υπότιτλος/οι | Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εν Κωνσταντινουπόλει τη συνεργασία λογίων κυρίων και κυριών |
Εξώφυλλο | |
Έναρξη έκδοσης | 1909-08-01 |
Λήξη έκδοσης | 1911-07-15 |
Τόπος έκδοσης | Κωνσταντινούπολη |
Γλώσσα | Ελληνική |
Κατηγορία Εντύπου | Περιοδικό |
Κατηγορία Γυναικείου Περιοδικού | Γυναίκα εκδότρια - γυναικείο αναγνωστικό κοινό |
Εκδοτικός Οίκος | Τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» |
Συχνότητα έκδοσης | Δεκαπενθήμερο |
Σχήμα σελίδας | 4 |
Ψηφιακό Αποθετήριο Κυψέλης |
|
Άλλες Βιβλιοθήκες | Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), http://www.elia.org.gr/entry.fds?entryID=33&pageid... Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, http://serials.nlg.gr/Record/4129 Βιβλιοθήκη Τμήματος Μεσαιωνικών & Νεοελληνικών Σπουδών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, http://search.lib.auth.gr/Record/870134 |
Περιγραφή | Η Εφημερίς των Κυριών, Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τη λόγια δασκάλα Χαρίκλεια Μελανδινού, για δύο συνεχόμενα έτη από 01/08/1909 έως 15/07/1911. Το περιοδικό τυπωνόταν στο τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» των Αριστόβουλου και Αναστασιάδη. Το Α΄ έτος είχε 22 τεύχη (186 σελίδες) ενώ το Β΄ έτος είχε 24 (384 σελίδες). Τα τεύχη αριθμούνται άλλοτε με γράμματα, άλλοτε με αριθμούς, ενώ η αρίθμηση των σελίδων είναι συνεχής ανά έτος. Ο αριθμός των σελίδων ανά τεύχος ποικίλει αλλά αυξάνεται σταθερά στο Β’ έτος κυκλοφορίας του περιοδικού από 8 σε 16 σελίδες. Η Εφημερίς των Κυριών εκδιδόταν σε σχήμα 4ο και είχε δεκαπενθήμερη κυκλοφορία, με δύο εξαιρέσεις: από το πρώτο τεύχος μεσολάβησε ένας μήνας για να εκδοθεί το δεύτερο και στις 15 Δεκεμβρίου 1909 δεν εκδόθηκε το τεύχος του εν λόγω δεκαπενθήμερου, αλλά το επόμενο, πρωτοχρονιάτικο τεύχος (01/01/1910), ήταν διπλό. Στο πρώτο έτος το περιοδικό είχε ξεχωριστό εξώφυλλο, ενώ στο δεύτερο όχι. Εντούτοις, το άγαλμα της θεάς Εστίας διατηρείται στο πρωτοσέλιδο σε όλη τη διάρκεια έκδοσης, ως σύμβολο του περιοδικού. Η τιμή της ετήσιας συνδρομής ήταν σταθερή και στα δύο έτη: 25 και 30 αργυρά γρόσια για την Κωνσταντινούπολη και τις επαρχίες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αντίστοιχα. Αλλαγή υπάρχει μόνο για τις συνδρομήτριες του εξωτερικού, καθώς στο δεύτερο έτος η τιμή από 6 χρυσά φράγκα αυξήθηκε στα 6,5. Η Εφημερίς των Κυριών αποτελεί γυναικείο έντυπο και από την άποψη της θεματολογίας. Πρόκειται για ένα συντηρητικό έντυπο, που αναπαράγει καθιερωμένους γυναικείους ρόλους: της μητέρας, της συζύγου, της οικοδέσποινας. Αυτά τα πρότυπα, τα οποία περιορίζουν τις γυναίκες εντός του οίκου, εξιδανικεύονται από την Εφημερίδα των Κυριών και παρουσιάζονται ως επιβεβλημένα από τη φύση και τη θρησκεία. Η απουσία διαλόγου ως προς τις γυναικείες διεκδικήσεις και τη χειραφέτηση συνάδει με την εσωστρέφεια των Ρωμιών λογίων πάνω στο γυναικείο ζήτημα και την επιδίωξη συσπείρωσης της εθνικής κοινότητας στη συγκεκριμένη χωροχρονική συγκυρία. Συνεπώς, κυριαρχούν θέματα οικιακής οικονομίας, όπως συνταγές και συμβουλές για τη σωστή διαχείριση του οίκου, θέματα για την ανατροφή των παιδιών, αλλά και αρθρογραφία για το ρόλο της γυναίκας στην ιδιωτική σφαίρα. Επίσης, σημαντική θέση κατέχουν τα διηγήματα, τα ποιήματα και οι βιογραφίες γυναικών. Τέλος, το περιοδικό πραγματεύεται τακτικά θέματα υγείας, ιστορίας και θεολογίας. Κατά το Β΄ έτος αυξάνεται η εικονογράφηση στο περιοδικό, η οποία γίνεται πλουσιότερη εντάσσοντας εικόνες μόδας καθώς σύμφωνα με την αντίληψη του περιοδικού η ενασχόληση των γυναικών με τη μόδα είναι επιτρεπτή, αλλά και προσωπικοτήτων της εποχής καθώς και τόπων με ισχυρή παρουσία του ελληνικού στοιχείου. Ακόμη, δημοσιεύονται εικόνες με παιδιά μικρής ηλικίας προκειμένου να συνδέσει η εκδότρια τις γυναίκες με ρόλους σχετικούς με την ανατροφή και την οικιακότητα. Η εκδότρια αρθρογραφεί σε κάθε τεύχος επιδιώκοντας και συνεργασίες, οι οποίες στο μεγαλύτερο μέρος είναι γυναίκες αρθρογράφοι. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται διευθύντριες και δασκάλες: η Εριέττα Κωνσταντινίδου, η Όλγα Νιτσαΐδου η Ελένη και η Μαριάνθη Ονουφρίου, οι οποίες επικεντρώνονται σε ζητήματα σχετικά με το ρόλο των παρθεναγωγείων και τη θέση της γυναίκας. Υπάρχουν ακόμα πολλά άρθρα, τα οποία υπογράφονται με ψευδώνυμο ή αρκτικόλεξο (ΑΛΚΥΩΝ, Κυρία Ο., Boheme της ζωής, Α.Ρ., κ.α.) και αποδίδονται λόγω του ύφους τους σε γυναίκες. Τέλος, οι άντρες αρθρογράφοι επικεντρώνονται σε επιστημονικά θέματα, όπως ο πρωτοπρεσβύτερος Μανχεστρίας Κωνσταντίνος Ν. Καλλίνικος, καθώς και οι γιατροί Τιμολέων Καρδάρας, Μ. Μωυσείδης και Ν. Βασιλειάδης. Ενδεικτικά από τη μελέτη της αλληλογραφίας της εκδότριας με τις αναγνώστριες, οι περιοχές διανομής του περιοδικού εντός της Κωνσταντινούπολης ήταν: Πέραν, Φανάρι, Ξυλόπορτα, Κοντοσκάλι, Πριγκιπονήσια. Για τις επαρχίες του Οθωμανικού χώρου, η κυκλοφορία του περιοδικού έφτανε στα: βόρεια και ανατολική Θράκη (Σαράντα Εκκλησιές, Βιζύη, Αδριανούπολη), παράλια του Εύξεινου Πόντου (Σινώπη, Τραπεζούντα), πόλεις στα στενά και στα παράλια της Θάλασσας του Μαρμαρά (Καλλίπολη, Ραιδεστός), ανατολικό Αιγαίο (Λήμνος, Λέσβος, Ρόδος) καθώς και στην ενδοχώρα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (Ικόνιο, Νεάπολη Καππαδοκίας). Στο εξωτερικό σύμφωνα με την αλληλογραφία έχουμε διακίνηση σε Βουλγαρία (Βάρνα), Αίγυπτο (Κάιρο) και Ρωσία (Οδησσός, Rustoff). Οι λόγοι διακοπής της έκδοσης του περιοδικού δεν είναι γνωστοί. Οικονομικές δυσχέρειες υφίστανται, παρόμοιες με άλλων γυναικείων περιοδικών (χωρίς όμως να τεκμηριώνουν αφεαυτές αδυναμία συνέχισης της έκδοσης), όπως: στασιμότητα στις διαφημίσεις, εκκλήσεις για εξόφληση συνδρομών, απώλειες τευχών λόγω της «ακαταστασίας των ταχυδρομείων» και «εκ δευτέρου» αποστολή των ίδιων τευχών, κ.λπ. |
Σχόλια | |
Αναφορές/Βιβλιογραφία | Ενδεικτική βιβλιογραφία: Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού: Ο εκπαιδευτικός του λόγος και ο γυναικείος προορισμός». Στο 4ο Διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα Δημοκρατία, δικαιώματα και ανισότητες στην εποχή της κρίσης. Προκλήσεις στον χώρο της έρευνας και της εκπαίδευσης. 27-29 Απριλίου 2018, Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΙΑΚΕ), Ηράκλειο. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού και ο γυναικείος προορισμός». Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2016. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Ο ρόλος της γυναίκας όπως εγγράφεται στα άρθρα της Εφημερίδος των Κυριών της Χαρίκλειας Μελανδινού (1909-1911)». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. Dalakoura, Katerina. “Women and Publicity: The Emergence and Course of Women’s Press in Ottoman Context”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Dalakoura, Katerina. “Ottoman Women’s Press in Historical Research: State of the Art and Historiographical Issues”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Δαλακούρα, Κατερίνα. «Γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα στον οθωμανικό
χώρο: Το φαινόμενο, οι προεκτάσεις και η πορεία του». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. http://cms.fks.uoc.gr/kypseli/ Σημείωση: Η περιγραφή του εντύπου έχει στηριχθεί (πρωτίστως) στη μελέτη
του ίδιου του εντύπου και στην υπάρχουσα δευτερογενή βιβλιογραφία. |
# | ID | Τίτλος | Υπότιτλος/οι | Έντυπο | Στοιχεία βιβλιογραφικής αναφοράς | Περίληψη | Πρωτότυπο | Μεταφρασμένο | Τίτλος πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Γλώσσα πρωτότυπου | Συγγραφέας πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Σχόλια |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
501 | 3792 | Σιμόνη | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 10 (1910), σ. 147-151. | Ναι | Ιταλική | Paul Bourget | Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "ΣΙΛΦΙΣ". | ||||
502 | 3793 | Αρραβώνες | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 10 (1910), σ. 151. | Ναι | Ελληνική | ||||||
503 | 3794 | Δήλωσις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 10 (1910), σ. 151. | Ναι | Ελληνική | ||||||
504 | 3795 | Η Αθηναία κόρη Βασιλική | Και ο φόρος του παιδομαζώματος | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 10 (1910), σ. 152-153. | Την εποχή των πρώτων χρόνων της Τουρκοκρατίας οι φόροι για τους φτωχούς κυρίως Έλληνες ήταν δυσβάσταχτοι. Ακόμα χειρότερο ήταν το παιδομάζωμα που χώρισε την νεαρή χριστιανή Βασιλική από την οικογένειά της. Χάρη στην ξεχωριστή ομορφιά της ο σουλτάνος την πήρε στο σεράι και την έκανε γυναίκα του. Ήταν πολύ σκληρός με τους υπηκόους του, αλλά με τη γυναίκα του ήταν μεγαλόκαρδος και ήθελε να της χαρίσει πολλά πλούτη. Όμως εκείνη, πάντα θυμόταν τη φτωχή οικογένειά της και τη χριστιανική της πίστη. | Ναι | Ελληνική | ||||
505 | 3796 | [Πρόταση] | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 10 (1910), σ. 153. | Πρόταση στους συνδρομητές να δωρίσουν στους φίλους τους μια συνδρομή για το νέο έτος | Ναι | Ελληνική | |||||
506 | 3797 | Εικόνα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 10 (1910), σ. 155 | Θεόδωρος Μαυρογορδάτος. | |||||||
507 | 3798 | Μεσαιωνικόν μυθιστόρημα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 10 (1910), σ. 156 Έτος Β, τχ. 12 (1911), σ. 187-189. | Ναι | Αγγλική | Mark Twain | Κεφάλαιο 1ο, 2ο, 3ο, 4ο και 5ο. Υπογράφεται από το αρχικό Φ. | ||||
508 | 3799 | Αλληλογραφία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 10 (1910), σ. 160. | Πολύ σύντομες ευχαριστίες, ενημερώσεις κλπ προς συνδρομητές, ανταποκριτές, αναγνώστριες/ες | Ναι | Ελληνική | Η στήλη φέρει πλέον τον τίτλο Αλληλογραφία (αντικαθιστώντας τον πρότερο "Μικρά αλληλογραφία"). Ανυπόγραφο | ||||
509 | 3800 | Βασιλόπιτα | Γλύκισμα δια τέιον | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 10 (1910), σ. 160. | Πρόκειται για συνταγές αλλά δεν έχουν το γενικό τίτλο "Συνταγαί" όπως συνηθιζόταν στο έντυπο. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | |||
510 | 3801 | [δήλωσις] | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 10 (1910), σ. 160. | Παράκληση για είσπραξη συνδρομών μέσω του τούρκικου ταχυδρομίου | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
511 | 3802 | Διαφήμιση | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 10 (1910), σ. 160. | Ελληνική | Διαφήμιση "Στέϊν". | ||||||
512 | 3803 | Η Πρωτοχρονιά | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 161-162. | Το πρώτο άρθρο του νέου έτους έχει θέμα τον εορτασμό της Πρωτοχρονιάς σε διάφορους λαούς, όπως στους Ρωμαίους, στους Γαλάτες και γενικότερα στην Ευρώπη κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους. Τονίζοντας το αβέβαιο της ανθρώπινης ζωής, η εφημερίδα εύχεται υγεία και ευτυχία στις αναγνώστριες. | Ναι | Ελληνική | |||||
513 | 3804 | Εικόνα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 162 | Προ του μέλλοντος. | |||||||
514 | 3805 | Καινούργιος χρόνος | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 163. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από τα αρχικά Χρ. Σχ. | |||||
515 | 3806 | Διά τας τροφούς και τας μητέρας | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 165. | Το άρθρο έχει θέμα την υγεία του βρέφους. Συμβουλεύει τις μητέρες να παρακολουθούν τα βρέφη τους κατά τη διάρκεια του ύπνου και να παρακολουθούν την έκφραση του προσώπου. Έτσι μπορούν να καταλάβουν αν το παιδί πάσχει από κάποιο νόσημα. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
516 | 3807 | Το δαχτυλίδι της πρωτοχρονιάς | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 165-166. | Το άρθρο μιλάει για την Πολυξένη, που ζει μόνη της. Παραμονές πρωτοχρονιάς και οι σκέψεις της τη γεμίζουν θλίψη. Για να ξεχαστεί κάνει μια βόλτα στα μαγαζιά. Μέσα στο πλήθος αναγνωρίζει μια δυστυχισμένη κοπέλα. Ακολουθώντας την, μπαίνει στο φτωχικό σπίτι της και γνωρίζει την άρρωστη μητέρα της. Εκεί, αποφασίζει να τους χαρίσει τα χρήματα με τα οποία θα αγόραζε ένα δαχτυλίδι ή άνθη για την ίδια. Με την αγαθοεργία της ένιωσε μεγάλη ευτυχία και διαπιστώνοντας ότι η υγεία είναι το πολυτιμότερο δώρο, επέστρεψε σπίτι της χαρούμενη. | Ναι | Ελληνική | |||||
517 | 3808 | Κανδήλα εκ βελανιδίου | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 167. | Το παρόν άρθρο εξηγεί στις αναγνώστριες τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να κατασκευάσουν καντήλια από βελανίδια, για καθαρότερο, σε σύγκριση με το λάδι, φωτισμό. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
518 | 3809 | Περί φιλίας | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 168. | Το άρθρο αναφέρεται στη σπουδαιότητα της φιλίας. Για να αποκτήσει κάθε άνθρωπος φίλους, πρέπει πρώτα να έχει καλλιεργήσει αρετές καλοσύνης και γενναιοδωρίας. Έτσι, χωρίς εγωισμό, προσελκύει γύρω του ειλικρινείς φίλους και όχι κόλακες.Τέλος, το άρθρο συμβουλεύει τους αναγνώστες να μην έχουν παράλογες απαιτήσεις από τους φίλους και να περιορίζονται σε λίγες, αλλά άξιες φιλικές συναναστροφές. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από τα αρχικά Ε. Α. Π. | ||||
519 | 3810 | Διαφήμιση | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 168. | Ελληνική | Διαφήμιση "Παιδική τέρψις" της Πολυξένης Μελανδινού. | ||||||
520 | 3811 | Σιλλουέτται | Η ερασιτέχνις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 169. | Ο αρθρογράφος επιδιώκει να κατακρίνει τη σύγχρονη με το περιοδικό εποχή που κατά τη γνώμη του είναι γεμάτη υλισμό. Με αφορμή μια οικογενειακή συνάθροιση, όπου μια νεαρή ερασιτέχνης έπαιζε πιάνο, τονίζει ότι με τη μουσική και τις τέχνες, αποτυπώνεται ότι ωραίο και ιδεώδες υπάρχει στη ζωή, μακριά από επιδείξεις υλικών αγαθών. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "Ο υπερβολικός". |
# | Συντάκτης/τρια |
---|---|
1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
# | Ιδιοκτήτης/τρια |
---|---|
1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
# | Έντυπο | Είδος Περιοδικού |
---|---|---|
1 | Εφημερίς των Κυριών | Γυναικείο Περιοδικό |
# | Εκδότης/τρια | Έντυπο |
---|---|---|
1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια | Εφημερίς των Κυριών |