| ID | 1 |
|---|---|
| Τίτλος | Εφημερίς των Κυριών |
| Υπότιτλος/οι | Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εν Κωνσταντινουπόλει τη συνεργασία λογίων κυρίων και κυριών |
| Εξώφυλλο |  |
| Έναρξη έκδοσης | 1909-08-01 |
| Λήξη έκδοσης | 1911-07-15 |
| Τόπος έκδοσης | Κωνσταντινούπολη |
| Γλώσσα | Ελληνική |
| Κατηγορία Εντύπου | Περιοδικό |
| Κατηγορία Γυναικείου Περιοδικού | Γυναίκα εκδότρια - γυναικείο αναγνωστικό κοινό |
| Εκδοτικός Οίκος | Τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» |
| Συχνότητα έκδοσης | Δεκαπενθήμερο |
| Σχήμα σελίδας | 4 |
| Ψηφιακό Αποθετήριο Κυψέλης |
|
| Άλλες Βιβλιοθήκες | Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), http://www.elia.org.gr/entry.fds?entryID=33&pageid... Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, http://serials.nlg.gr/Record/4129 Βιβλιοθήκη Τμήματος Μεσαιωνικών & Νεοελληνικών Σπουδών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, http://search.lib.auth.gr/Record/870134 |
| Περιγραφή | Η Εφημερίς των Κυριών, Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τη λόγια δασκάλα Χαρίκλεια Μελανδινού, για δύο συνεχόμενα έτη από 01/08/1909 έως 15/07/1911. Το περιοδικό τυπωνόταν στο τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» των Αριστόβουλου και Αναστασιάδη. Το Α΄ έτος είχε 22 τεύχη (186 σελίδες) ενώ το Β΄ έτος είχε 24 (384 σελίδες). Τα τεύχη αριθμούνται άλλοτε με γράμματα, άλλοτε με αριθμούς, ενώ η αρίθμηση των σελίδων είναι συνεχής ανά έτος. Ο αριθμός των σελίδων ανά τεύχος ποικίλει αλλά αυξάνεται σταθερά στο Β’ έτος κυκλοφορίας του περιοδικού από 8 σε 16 σελίδες. Η Εφημερίς των Κυριών εκδιδόταν σε σχήμα 4ο και είχε δεκαπενθήμερη κυκλοφορία, με δύο εξαιρέσεις: από το πρώτο τεύχος μεσολάβησε ένας μήνας για να εκδοθεί το δεύτερο και στις 15 Δεκεμβρίου 1909 δεν εκδόθηκε το τεύχος του εν λόγω δεκαπενθήμερου, αλλά το επόμενο, πρωτοχρονιάτικο τεύχος (01/01/1910), ήταν διπλό. Στο πρώτο έτος το περιοδικό είχε ξεχωριστό εξώφυλλο, ενώ στο δεύτερο όχι. Εντούτοις, το άγαλμα της θεάς Εστίας διατηρείται στο πρωτοσέλιδο σε όλη τη διάρκεια έκδοσης, ως σύμβολο του περιοδικού. Η τιμή της ετήσιας συνδρομής ήταν σταθερή και στα δύο έτη: 25 και 30 αργυρά γρόσια για την Κωνσταντινούπολη και τις επαρχίες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αντίστοιχα. Αλλαγή υπάρχει μόνο για τις συνδρομήτριες του εξωτερικού, καθώς στο δεύτερο έτος η τιμή από 6 χρυσά φράγκα αυξήθηκε στα 6,5. Η Εφημερίς των Κυριών αποτελεί γυναικείο έντυπο και από την άποψη της θεματολογίας. Πρόκειται για ένα συντηρητικό έντυπο, που αναπαράγει καθιερωμένους γυναικείους ρόλους: της μητέρας, της συζύγου, της οικοδέσποινας. Αυτά τα πρότυπα, τα οποία περιορίζουν τις γυναίκες εντός του οίκου, εξιδανικεύονται από την Εφημερίδα των Κυριών και παρουσιάζονται ως επιβεβλημένα από τη φύση και τη θρησκεία. Η απουσία διαλόγου ως προς τις γυναικείες διεκδικήσεις και τη χειραφέτηση συνάδει με την εσωστρέφεια των Ρωμιών λογίων πάνω στο γυναικείο ζήτημα και την επιδίωξη συσπείρωσης της εθνικής κοινότητας στη συγκεκριμένη χωροχρονική συγκυρία. Συνεπώς, κυριαρχούν θέματα οικιακής οικονομίας, όπως συνταγές και συμβουλές για τη σωστή διαχείριση του οίκου, θέματα για την ανατροφή των παιδιών, αλλά και αρθρογραφία για το ρόλο της γυναίκας στην ιδιωτική σφαίρα. Επίσης, σημαντική θέση κατέχουν τα διηγήματα, τα ποιήματα και οι βιογραφίες γυναικών. Τέλος, το περιοδικό πραγματεύεται τακτικά θέματα υγείας, ιστορίας και θεολογίας. Κατά το Β΄ έτος αυξάνεται η εικονογράφηση στο περιοδικό, η οποία γίνεται πλουσιότερη εντάσσοντας εικόνες μόδας καθώς σύμφωνα με την αντίληψη του περιοδικού η ενασχόληση των γυναικών με τη μόδα είναι επιτρεπτή, αλλά και προσωπικοτήτων της εποχής καθώς και τόπων με ισχυρή παρουσία του ελληνικού στοιχείου. Ακόμη, δημοσιεύονται εικόνες με παιδιά μικρής ηλικίας προκειμένου να συνδέσει η εκδότρια τις γυναίκες με ρόλους σχετικούς με την ανατροφή και την οικιακότητα. Η εκδότρια αρθρογραφεί σε κάθε τεύχος επιδιώκοντας και συνεργασίες, οι οποίες στο μεγαλύτερο μέρος είναι γυναίκες αρθρογράφοι. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται διευθύντριες και δασκάλες: η Εριέττα Κωνσταντινίδου, η Όλγα Νιτσαΐδου η Ελένη και η Μαριάνθη Ονουφρίου, οι οποίες επικεντρώνονται σε ζητήματα σχετικά με το ρόλο των παρθεναγωγείων και τη θέση της γυναίκας. Υπάρχουν ακόμα πολλά άρθρα, τα οποία υπογράφονται με ψευδώνυμο ή αρκτικόλεξο (ΑΛΚΥΩΝ, Κυρία Ο., Boheme της ζωής, Α.Ρ., κ.α.) και αποδίδονται λόγω του ύφους τους σε γυναίκες. Τέλος, οι άντρες αρθρογράφοι επικεντρώνονται σε επιστημονικά θέματα, όπως ο πρωτοπρεσβύτερος Μανχεστρίας Κωνσταντίνος Ν. Καλλίνικος, καθώς και οι γιατροί Τιμολέων Καρδάρας, Μ. Μωυσείδης και Ν. Βασιλειάδης. Ενδεικτικά από τη μελέτη της αλληλογραφίας της εκδότριας με τις αναγνώστριες, οι περιοχές διανομής του περιοδικού εντός της Κωνσταντινούπολης ήταν: Πέραν, Φανάρι, Ξυλόπορτα, Κοντοσκάλι, Πριγκιπονήσια. Για τις επαρχίες του Οθωμανικού χώρου, η κυκλοφορία του περιοδικού έφτανε στα: βόρεια και ανατολική Θράκη (Σαράντα Εκκλησιές, Βιζύη, Αδριανούπολη), παράλια του Εύξεινου Πόντου (Σινώπη, Τραπεζούντα), πόλεις στα στενά και στα παράλια της Θάλασσας του Μαρμαρά (Καλλίπολη, Ραιδεστός), ανατολικό Αιγαίο (Λήμνος, Λέσβος, Ρόδος) καθώς και στην ενδοχώρα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (Ικόνιο, Νεάπολη Καππαδοκίας). Στο εξωτερικό σύμφωνα με την αλληλογραφία έχουμε διακίνηση σε Βουλγαρία (Βάρνα), Αίγυπτο (Κάιρο) και Ρωσία (Οδησσός, Rustoff). Οι λόγοι διακοπής της έκδοσης του περιοδικού δεν είναι γνωστοί. Οικονομικές δυσχέρειες υφίστανται, παρόμοιες με άλλων γυναικείων περιοδικών (χωρίς όμως να τεκμηριώνουν αφεαυτές αδυναμία συνέχισης της έκδοσης), όπως: στασιμότητα στις διαφημίσεις, εκκλήσεις για εξόφληση συνδρομών, απώλειες τευχών λόγω της «ακαταστασίας των ταχυδρομείων» και «εκ δευτέρου» αποστολή των ίδιων τευχών, κ.λπ. |
| Σχόλια | |
| Αναφορές/Βιβλιογραφία | Ενδεικτική βιβλιογραφία: Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού: Ο εκπαιδευτικός του λόγος και ο γυναικείος προορισμός». Στο 4ο Διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα Δημοκρατία, δικαιώματα και ανισότητες στην εποχή της κρίσης. Προκλήσεις στον χώρο της έρευνας και της εκπαίδευσης. 27-29 Απριλίου 2018, Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΙΑΚΕ), Ηράκλειο. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού και ο γυναικείος προορισμός». Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2016. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Ο ρόλος της γυναίκας όπως εγγράφεται στα άρθρα της Εφημερίδος των Κυριών της Χαρίκλειας Μελανδινού (1909-1911)». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. Dalakoura, Katerina. “Women and Publicity: The Emergence and Course of Women’s Press in Ottoman Context”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Dalakoura, Katerina. “Ottoman Women’s Press in Historical Research: State of the Art and Historiographical Issues”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Δαλακούρα, Κατερίνα. «Γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα στον οθωμανικό
χώρο: Το φαινόμενο, οι προεκτάσεις και η πορεία του». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. http://cms.fks.uoc.gr/kypseli/ Σημείωση: Η περιγραφή του εντύπου έχει στηριχθεί (πρωτίστως) στη μελέτη
του ίδιου του εντύπου και στην υπάρχουσα δευτερογενή βιβλιογραφία. |
Άρθρα του Εφημερίς των Κυριών
| # | ID | Τίτλος | Υπότιτλος/οι | Έντυπο | Στοιχεία βιβλιογραφικής αναφοράς | Περίληψη | Πρωτότυπο | Μεταφρασμένο | Τίτλος πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Γλώσσα πρωτότυπου | Συγγραφέας πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Σχόλια |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 521 | 3813 | Απαντήσεις εις την Γ΄ ερώτησιν της Κυρίας Ο | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 169. | Απαντήσεις στην ερώτηση "Ποία μάτια είνε τα ωραιότερα, ποίαι δε χείρες;". Δημοσιεύονται πέντε απαντήσεις. Δημοσιεύεται επίσης η 4η ερώτηση που θέτει η ίδια συνεργάτρια | Ναι | Ελληνική | Η ερώτηση προτείνεται από τη συνεργάτρια του περιοδικού που υπογράφει με το ψευδώνυμο "Κυρία Ο". | ||||
| 522 | 3814 | Το δάσος της ταλαιπωρίας | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 170-171. | Η αρθρογράφος παρομοιάζει τη ζωή με ένα δάσος γεμάτο ταλαιπωρία. Ο άνθρωπος τρέχει και προσπαθεί να βρει διέξοδο γιατί υπάρχουν θύελλες, αγκάθια, κρύο και πολλές κακουχίες. Με αντάλλαγμα τη σωτηρία του, δελεάζεται από το Έγκλημα και την Απελπισία, αλλά αρνείται να σκοτώσει ή να χάσει την ελπίδα του. Η ιστορία του τελειώνει αίσια, γιατί τελικά ο νέος ακολουθεί την Εργασία, την οδό που αποδίδει καρπούς και μας βοηθά να ορθοποδήσουμε στη ζωή. | Ναι | Ελληνική | Κατά μίμιση ποιήματος. | ||||
| 523 | 3815 | Η λύπη της | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 171. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 524 | 3816 | Η Αθηναία κόρη Βασιλική | Και ο φόρος του παιδομαζώματος | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1910), σ. 172-173. | Το άρθρο αυτό ολοκληρώνει την περιγραφή της Βασιλικής, της σουλτάνας Γιοχαής. Μην μπορώντας να ξεχάσει τους συμπατριώτες της και την Αθήνα, εκμεταλλεύτηκε την αδυναμία που της είχε ο σύζυγός της και τον έπεισε να ελαφρύνει τη φορολογία των Αθηναίων, ενώ για την ίδια δεν ζήτησε ποτέ τίποτα. Δυστυχώς πέθανε πολύ νέα, αφήνοντας το σουλτάνο μέσα στη θλίψη και την πόλη καταγωγής της χωρίς άλλες ευεργεσίες. | Ναι | Ελληνική | ||||
| 525 | 3817 | Φυσιολογία του γέλωτος | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 173. | Σύντομο άρθρο που συνδέει τον ήχο του γέλιου με το χαρακτήρα κάθε ανθρώπου. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 526 | 3818 | Έκκλησις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 173. | Έκκληση για συλλογή χρημάτων για να την παροχή βοήθειας σε θύματα πυρκαϊάς. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από την Επιτροπή του Πατριαρχείου. | ||||
| 527 | 3819 | Δήλωσις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 174. | Προσφορές σε όσους εγγράψουν νέους συνδρομητές και παράκληση για είσπραξη συνδρομών μέσω του τούρκικου ταχυδρομίου | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
| 528 | 3820 | Παίγνιαν συνανστροφών | Το δάνειον | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 175. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
| 529 | 3821 | Δήλωσις | Ακαδημία Σινάν | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 175-176. | Η εκδότρια ενημερώνει για την ίδρυση ακαδημίας στην οποία διδάσκονται μαθήματα ιχνογραφίας και ζωγραφικής και γίνεται και πρακτική εξάσκηση στην κοσμηματική και βιομηχανική τέχνη. Η σχολή που βρίσκεται στο Πέραν απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες . | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | |||
| 530 | 3822 | Αλληλογραφία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 176. | Πολύ σύντομες ευχαριστίες, ενημερώσεις κλπ προς συνδρομητές, ανταποκριτές, αναγνώστριες/ες. | Ναι | Ελληνική | Η στήλη φέρει πλέον τον τίτλο Αλληλογραφία (αντικαθιστώντας τον πρότερο "Μικρά αλληλογραφία"). Ανυπόγραφο | ||||
| 531 | 3823 | [Πρόταση] | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 176. | Πρόταση στους συνδρομητές να δωρίσουν στους φίλους τους μια συνδρομή για το νέο έτος | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
| 532 | 3824 | Διαφήμιση | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 11 (1911), σ. 176. | Ελληνική | Διαφήμιση "Στέϊν". | ||||||
| 533 | 3825 | Διδασκαλία μεταξύ δυο φίλων | Γενική επισκόπησις της ιστορίας και η εξ'αυτής ωφέλεια | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 12 (1911), σ. 177-179. | Τα μαθήματα μεταξύ των δυο κοριτσιών ξεκινάνε με ένα νέο ευχάριστο και αρκετά διδακτικό αντικείμενο: την ανθρώπινη ιστορία. Οι πρώτοι άνθρωποι, άγριοι και αμαθείς δεν ήταν σε θέση επειδή δε χρησιμοποιούσαν γραφή να μας μεταδώσουν σαφείς πληροφορίες. Ό,τι πληροφορίες έχουμε είναι από τα λείψανα της γης. Επειδή δεν μπορούσαν να εξηγήσουν τα φυσικά φαινόμενα, τα θεοποιούσαν. Για να αντιμετωπίσουν τις κακουχίες, ξεκίνησαν να ζουν όλοι μαζί. Οι πρώτοι άνθρωποι ήταν κυνηγοί, γεωργοί, κτηνοτρόφοι και ψαράδες, ενώ το ανταλλακτικό εμπόριο ξεκίνησε πολύ αργότερα. | Ναι | Ελληνική | ||||
| 534 | 3826 | Εικόνα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 12 (1911), σ. 179 | Ο Α.Σ. Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ιωακείμ. | |||||||
| 535 | 3827 | Τα παιδικά παιχνίδια | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 12 (1911), σ. 180-181. | Το άρθρο αναλύει τις ωφέλειες που έχουν τα παιδιά από τα παιχνίδια. Εκτός από μέσο διασκέδασης, ένα παιχνίδι διώχνει τη θλίψη, διότι το παιδί πλέον έχει ένα συνομιλητή. Ωφελείται η υγεία του, διότι το περιεργάζεται και εξασκεί τις αισθήσεις του, καλλιεργεί τη διάνοιά του αλλά και την καλαισθησία του. Ακόμα και οι παιδίατροι για να προσεγγίσουν τα παιδιά και να τα ηρεμήσουν, χρησιμοποιούν παιχνίδια, τα οποία είναι διαφορετικά, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 536 | 3828 | Εικόνα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 12 (1911), σ. 181 | Τύπος χειμερινής ενδυμασίας. | |||||||
| 537 | 3829 | Δήλωσις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 12 (1911), σ. 181. | Παράκληση προς τους συνδρομητές να χρησιμοποιούν τα τουρκικά ταχυδρομεία και τουρκικά νομίσματα για τις αποστολές τους. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 538 | 3830 | Περίληψις διαλέξεως περί χολέρας | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 12 (1911), σ. 185-186. | Το άρθρο είναι στην ουσία περίληψη της διάλεξης που είχε δώσει ο γιατρός Κ. Μακρίδης για τη χολέρα. Η χολέρα εμφανίστηκε πρώτα στις Ινδίες, αλλά μετά υπήρχαν πολλές οδοί διάδοσης της, οπότε έφτασε και στην Ευρώπη. Στο άρθρο περιγράφεται η αιτιολογία της δηλαδή το μικρόβιο στο οποίο οφείλεται, καθώς και οι κυριότεροι τρόποι μόλυνσης από τις τροφές και το νερό. Το άρθρο ολοκληρώνεται με αναφορά στα συμπτώματα, τους τρόπους προφύλαξης και τη θεραπεία από τη χολέρα. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 539 | 3831 | Ποίημα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 12 (1911), σ. 186. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 540 | 3832 | Δήλωσις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 12 (1911), σ. 186. | Παράκληση για εξόφληση λογιαριαμών από Αδριανούπολη | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο |
Συντάκτης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Συντάκτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
Ιδιοκτήτης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Ιδιοκτήτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
Είδος Περιοδικού
| # | Έντυπο | Είδος Περιοδικού |
|---|---|---|
| 1 | Εφημερίς των Κυριών | Γυναικείο Περιοδικό |
Εκδότης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Εκδότης/τρια | Έντυπο |
|---|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια | Εφημερίς των Κυριών |