| ID | 1 |
|---|---|
| Τίτλος | Εφημερίς των Κυριών |
| Υπότιτλος/οι | Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εν Κωνσταντινουπόλει τη συνεργασία λογίων κυρίων και κυριών |
| Εξώφυλλο |  |
| Έναρξη έκδοσης | 1909-08-01 |
| Λήξη έκδοσης | 1911-07-15 |
| Τόπος έκδοσης | Κωνσταντινούπολη |
| Γλώσσα | Ελληνική |
| Κατηγορία Εντύπου | Περιοδικό |
| Κατηγορία Γυναικείου Περιοδικού | Γυναίκα εκδότρια - γυναικείο αναγνωστικό κοινό |
| Εκδοτικός Οίκος | Τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» |
| Συχνότητα έκδοσης | Δεκαπενθήμερο |
| Σχήμα σελίδας | 4 |
| Ψηφιακό Αποθετήριο Κυψέλης |
|
| Άλλες Βιβλιοθήκες | Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), http://www.elia.org.gr/entry.fds?entryID=33&pageid... Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, http://serials.nlg.gr/Record/4129 Βιβλιοθήκη Τμήματος Μεσαιωνικών & Νεοελληνικών Σπουδών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, http://search.lib.auth.gr/Record/870134 |
| Περιγραφή | Η Εφημερίς των Κυριών, Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τη λόγια δασκάλα Χαρίκλεια Μελανδινού, για δύο συνεχόμενα έτη από 01/08/1909 έως 15/07/1911. Το περιοδικό τυπωνόταν στο τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» των Αριστόβουλου και Αναστασιάδη. Το Α΄ έτος είχε 22 τεύχη (186 σελίδες) ενώ το Β΄ έτος είχε 24 (384 σελίδες). Τα τεύχη αριθμούνται άλλοτε με γράμματα, άλλοτε με αριθμούς, ενώ η αρίθμηση των σελίδων είναι συνεχής ανά έτος. Ο αριθμός των σελίδων ανά τεύχος ποικίλει αλλά αυξάνεται σταθερά στο Β’ έτος κυκλοφορίας του περιοδικού από 8 σε 16 σελίδες. Η Εφημερίς των Κυριών εκδιδόταν σε σχήμα 4ο και είχε δεκαπενθήμερη κυκλοφορία, με δύο εξαιρέσεις: από το πρώτο τεύχος μεσολάβησε ένας μήνας για να εκδοθεί το δεύτερο και στις 15 Δεκεμβρίου 1909 δεν εκδόθηκε το τεύχος του εν λόγω δεκαπενθήμερου, αλλά το επόμενο, πρωτοχρονιάτικο τεύχος (01/01/1910), ήταν διπλό. Στο πρώτο έτος το περιοδικό είχε ξεχωριστό εξώφυλλο, ενώ στο δεύτερο όχι. Εντούτοις, το άγαλμα της θεάς Εστίας διατηρείται στο πρωτοσέλιδο σε όλη τη διάρκεια έκδοσης, ως σύμβολο του περιοδικού. Η τιμή της ετήσιας συνδρομής ήταν σταθερή και στα δύο έτη: 25 και 30 αργυρά γρόσια για την Κωνσταντινούπολη και τις επαρχίες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αντίστοιχα. Αλλαγή υπάρχει μόνο για τις συνδρομήτριες του εξωτερικού, καθώς στο δεύτερο έτος η τιμή από 6 χρυσά φράγκα αυξήθηκε στα 6,5. Η Εφημερίς των Κυριών αποτελεί γυναικείο έντυπο και από την άποψη της θεματολογίας. Πρόκειται για ένα συντηρητικό έντυπο, που αναπαράγει καθιερωμένους γυναικείους ρόλους: της μητέρας, της συζύγου, της οικοδέσποινας. Αυτά τα πρότυπα, τα οποία περιορίζουν τις γυναίκες εντός του οίκου, εξιδανικεύονται από την Εφημερίδα των Κυριών και παρουσιάζονται ως επιβεβλημένα από τη φύση και τη θρησκεία. Η απουσία διαλόγου ως προς τις γυναικείες διεκδικήσεις και τη χειραφέτηση συνάδει με την εσωστρέφεια των Ρωμιών λογίων πάνω στο γυναικείο ζήτημα και την επιδίωξη συσπείρωσης της εθνικής κοινότητας στη συγκεκριμένη χωροχρονική συγκυρία. Συνεπώς, κυριαρχούν θέματα οικιακής οικονομίας, όπως συνταγές και συμβουλές για τη σωστή διαχείριση του οίκου, θέματα για την ανατροφή των παιδιών, αλλά και αρθρογραφία για το ρόλο της γυναίκας στην ιδιωτική σφαίρα. Επίσης, σημαντική θέση κατέχουν τα διηγήματα, τα ποιήματα και οι βιογραφίες γυναικών. Τέλος, το περιοδικό πραγματεύεται τακτικά θέματα υγείας, ιστορίας και θεολογίας. Κατά το Β΄ έτος αυξάνεται η εικονογράφηση στο περιοδικό, η οποία γίνεται πλουσιότερη εντάσσοντας εικόνες μόδας καθώς σύμφωνα με την αντίληψη του περιοδικού η ενασχόληση των γυναικών με τη μόδα είναι επιτρεπτή, αλλά και προσωπικοτήτων της εποχής καθώς και τόπων με ισχυρή παρουσία του ελληνικού στοιχείου. Ακόμη, δημοσιεύονται εικόνες με παιδιά μικρής ηλικίας προκειμένου να συνδέσει η εκδότρια τις γυναίκες με ρόλους σχετικούς με την ανατροφή και την οικιακότητα. Η εκδότρια αρθρογραφεί σε κάθε τεύχος επιδιώκοντας και συνεργασίες, οι οποίες στο μεγαλύτερο μέρος είναι γυναίκες αρθρογράφοι. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται διευθύντριες και δασκάλες: η Εριέττα Κωνσταντινίδου, η Όλγα Νιτσαΐδου η Ελένη και η Μαριάνθη Ονουφρίου, οι οποίες επικεντρώνονται σε ζητήματα σχετικά με το ρόλο των παρθεναγωγείων και τη θέση της γυναίκας. Υπάρχουν ακόμα πολλά άρθρα, τα οποία υπογράφονται με ψευδώνυμο ή αρκτικόλεξο (ΑΛΚΥΩΝ, Κυρία Ο., Boheme της ζωής, Α.Ρ., κ.α.) και αποδίδονται λόγω του ύφους τους σε γυναίκες. Τέλος, οι άντρες αρθρογράφοι επικεντρώνονται σε επιστημονικά θέματα, όπως ο πρωτοπρεσβύτερος Μανχεστρίας Κωνσταντίνος Ν. Καλλίνικος, καθώς και οι γιατροί Τιμολέων Καρδάρας, Μ. Μωυσείδης και Ν. Βασιλειάδης. Ενδεικτικά από τη μελέτη της αλληλογραφίας της εκδότριας με τις αναγνώστριες, οι περιοχές διανομής του περιοδικού εντός της Κωνσταντινούπολης ήταν: Πέραν, Φανάρι, Ξυλόπορτα, Κοντοσκάλι, Πριγκιπονήσια. Για τις επαρχίες του Οθωμανικού χώρου, η κυκλοφορία του περιοδικού έφτανε στα: βόρεια και ανατολική Θράκη (Σαράντα Εκκλησιές, Βιζύη, Αδριανούπολη), παράλια του Εύξεινου Πόντου (Σινώπη, Τραπεζούντα), πόλεις στα στενά και στα παράλια της Θάλασσας του Μαρμαρά (Καλλίπολη, Ραιδεστός), ανατολικό Αιγαίο (Λήμνος, Λέσβος, Ρόδος) καθώς και στην ενδοχώρα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (Ικόνιο, Νεάπολη Καππαδοκίας). Στο εξωτερικό σύμφωνα με την αλληλογραφία έχουμε διακίνηση σε Βουλγαρία (Βάρνα), Αίγυπτο (Κάιρο) και Ρωσία (Οδησσός, Rustoff). Οι λόγοι διακοπής της έκδοσης του περιοδικού δεν είναι γνωστοί. Οικονομικές δυσχέρειες υφίστανται, παρόμοιες με άλλων γυναικείων περιοδικών (χωρίς όμως να τεκμηριώνουν αφεαυτές αδυναμία συνέχισης της έκδοσης), όπως: στασιμότητα στις διαφημίσεις, εκκλήσεις για εξόφληση συνδρομών, απώλειες τευχών λόγω της «ακαταστασίας των ταχυδρομείων» και «εκ δευτέρου» αποστολή των ίδιων τευχών, κ.λπ. |
| Σχόλια | |
| Αναφορές/Βιβλιογραφία | Ενδεικτική βιβλιογραφία: Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού: Ο εκπαιδευτικός του λόγος και ο γυναικείος προορισμός». Στο 4ο Διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα Δημοκρατία, δικαιώματα και ανισότητες στην εποχή της κρίσης. Προκλήσεις στον χώρο της έρευνας και της εκπαίδευσης. 27-29 Απριλίου 2018, Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΙΑΚΕ), Ηράκλειο. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού και ο γυναικείος προορισμός». Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2016. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Ο ρόλος της γυναίκας όπως εγγράφεται στα άρθρα της Εφημερίδος των Κυριών της Χαρίκλειας Μελανδινού (1909-1911)». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. Dalakoura, Katerina. “Women and Publicity: The Emergence and Course of Women’s Press in Ottoman Context”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Dalakoura, Katerina. “Ottoman Women’s Press in Historical Research: State of the Art and Historiographical Issues”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Δαλακούρα, Κατερίνα. «Γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα στον οθωμανικό
χώρο: Το φαινόμενο, οι προεκτάσεις και η πορεία του». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. http://cms.fks.uoc.gr/kypseli/ Σημείωση: Η περιγραφή του εντύπου έχει στηριχθεί (πρωτίστως) στη μελέτη
του ίδιου του εντύπου και στην υπάρχουσα δευτερογενή βιβλιογραφία. |
Άρθρα του Εφημερίς των Κυριών
| # | ID | Τίτλος | Υπότιτλος/οι | Έντυπο | Στοιχεία βιβλιογραφικής αναφοράς | Περίληψη | Πρωτότυπο | Μεταφρασμένο | Τίτλος πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Γλώσσα πρωτότυπου | Συγγραφέας πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Σχόλια |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 661 | 3966 | Διαφήμιση | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 21 (1911), σ. 336. | Ελληνική | Διαφήμιση "Στέϊν". | ||||||
| 662 | 3967 | Η ιατρική και το άγιον ευχέλαιον | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 337-338. | Το άρθρο έχει θεολογικό περιεχόμενο. Τονίζεται ότι η επιστήμη δεν αρκεί για να δώσει θεραπεία σε κάποιες ασθένειες, διότι εφαρμόζεται από ανθρώπους, που έχουν ατέλειες και αδυναμίες. Σύμφωνα με τον αρθρογράφο, είναι απαραίτητη η επικουρία του Ευχελαίου, το οποίο αναπληρώνει τις ελλείψεις της ιατρικής και διώχνει τις ασθένειες από το σπίτι. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 663 | 3968 | Ευρυδίκη | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 339-340. | Το άρθρο στο μεγαλύτερο μέρος του είναι αναδημοσίευση του προγράμματος του περιοδικού «Ευρυδίκη» που είχε εκδοθεί το 1870 στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν το πρώτο γυναικείο περιοδικό στην Πόλη. Η εκδότριά του, Αιμιλία Κτενά, ευχαριστεί για την άδεια που της δόθηκε και παραθέτει αναλυτικά τους σκοπούς και το περιεχόμενο του περιοδικού της, καθώς και το κοινό στο οποίο απευθύνεται. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 664 | 3969 | Ελένη Α' (ισαπόστολος) (272-328) | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 341-342. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 665 | 3970 | Πρακτικαί γνώσεις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 342. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 666 | 3971 | [Η ανατροφή των μελλοντικών οικοδέσποινων] | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 343-344. | Το άρθρο έχει τη μορφή επιστολής. Συμβουλεύει τις γυναίκες που από τη φύση τους διαμορφώνουν και καλλιεργούν τα χρηστά ήθη στη νέα γενιά να συνεχίσουν το σπουδαίο έργο τους μεταδίδοντας τη Χριστιανική διδασκαλία και αγωγή. Ειδικότερα καλό είναι να διδάξουν τις κόρες τους ότι η μόρφωση και η καλλιέργεια δεν πρέπει να τις κάνει να περιφρονούν τις οικιακές εργασίες. Οι δαπάνες για πολυτελή ρούχα και κοσμήματα που ταυτίζονται με τον ψευτοπολιτισμό και την ξενομανία σε καμία περίπτωση δεν συνδέονται με την πραγματική χάρη που πρέπει να αποκτήσουν ως μέλλουσες οικοδέσποινες. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 667 | 3972 | Το πνεύμα δύναται να αντικαταστήσει την καλλονήν; | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 344. | Η αρθογράφος αναλύει τη δύναμη της γυναικείας ομορφιάς, η οποία μπορεί και ασκεί αμέσως επιρροή. Αντιθέτως, η πνευματική δύναμη μπορεί κι αυτή να εντυπωσιάσει, αλλά σταδιακά. Δίνεται ο ορισμός του Πλάτωνα για την ομορφιά και τονίζεται ότι οι γυναίκες πρέπει να έχουν μέτρο στα χτενίσματα και το ντύσιμο, ανάλογο της φυσικής τους κατανομής. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
| 668 | 3973 | Το δώρο της ελληνικής κοινότητος Θεσσαλονίκης προς την Α. Μ. τον Σουλτάνον | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 345. | Το άρθρο αναφέρεται στην επικαιρότητα της εποχής. Η Ελληνική κοινότητα Θεσσαλονίκης δώρισε στον Σουλτάνο Μεχμέτ Ρεσάτ τον Ε’ κλινοσκεπάσματα. Στο άρθρο επαινείται ιδιαίτερα το θαυμάσιας τέχνης χειροποίητο δώρο, που κατασκευάστηκαν στο εργαστήριο της Φιλόπτωχου Αδελφότητας Των Ελληνίδων κυριών. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
| 669 | 3974 | Εικόνα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 345 | Το ρεκόρ του κακπέλου. | |||||||
| 670 | 3975 | Δίαιτα αρθριτικών | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 345. | Σύντομες οδηγίες οι οποίες θα μπορούσαν να βρίσκονται κάτω από τον τίτλο πρακτικαί γνώσεις. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο. | ||||
| 671 | 3976 | Υγιεινή του προσώπου | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 346-347. | Το άρθρο επικεντρώνεται στην υγιεινή του προσώπου της γυναίκας. Στο πρόσωπο αποτυπώνονται οι θλίψεις, οι συγκινήσεις και οι διαθέσεις της γυναίκας. Η φυσιογνωμία δείχνει τη μόνιμη ψυχική διάθεση και το χαρακτήρα. Η αρθογράφος συμβουλεύει τις αναγνώστριες να αποφεύγουν υπερβολικούς μορφασμούς, ώστε το πρόσωπο να είναι γαλήνιο και έτσι να διατηρείται περισσότερο η νεότητά του. | Ναι | Ελληνική | Στη μόνιμη στήλη "Η υγεινή της καλλονής". Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "Εις υγιεινολόγος". | ||||
| 672 | 3977 | Γραμμάτων τελεταί | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 347. | Το άρθρο αναφέρεται σε ένα επίκαιρο για την εποχή γεγονός.Περιγράφεται η τελετή λήξης του διδακτικού έτους στο Ιωακείμειο Παρθεναγωγείο της Κωνσταντινούπολης. Περιγράφεται αναλυτικά η τελετή και όλοι οι παρευρισκόμενοι. Τέλος η αρθρογράφος συγχαίρει το διδακτικό προσωπικό για το έργο του. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 673 | 3978 | Από του πατρός εις το τέκνον | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 348-350. | Ναι | Ελληνική | Συνεχίζεται | |||||
| 674 | 3979 | Γνώμαι | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 350. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 675 | 3980 | Ο πρώτος χορός της Πετρίνας | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 351-352. | Ναι | Ελληνική | Συνεχίζεται. Διήγημα σε συνέχεια. Δεν ολοκληρώνεται προκειμένου να γίνει γνωστός ο συντάκτης του. | |||||
| 676 | 3981 | Αλληλογραφία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 352. | Σύντομη επικοινωνία με συνδρομήτριες-αναγνώστριες (ενημέρωση για παραλαβή της συνδρομής, αποστολή της σειράς της Εφημερίδος, παράκληση για συγκέντρωση των συνδρομών κ.λπ.). | Ναι | Ελληνική | Η στήλη φέρει πλέον τον τίτλο Αλληλογραφία (αντικαθιστώντας τον πρότερο "Μικρά αλληλογραφία"). | ||||
| 677 | 3982 | Διαφήμιση | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 352. | Ελληνική | Διαφήμιση "Στέϊν". | ||||||
| 678 | 3983 | Παράδεισος και κόλασις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 23 (1911), σ. 353-354. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 679 | 3984 | [Η αναγέννηση του κλήρου] | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 23 (1911), σ. 355-356. | Στην επιστολή αυτή ο συγγραφέας, λαμβάνοντας αφορμή από την πρόταση άλλης αρθρογράφου, να στρέφουν και οι ευγενείς και πλούσιες οικογένειες τα παιδιά τους προς το λειτούργημα του κληρικού, προκειμένου να αναβαθμιστεί ο κλήρος, συνεχίζει και αναλύει το θέμα αυτό. Αναφέρει ότι οι στρεφόμενοι έως τώρα στο επάγγελμα του ιερέα είναι μόνον πτωχοί και με ελάχιστη παιδεία νέοι, που ελάχιστα έχουν να προσφέρουν από τη θέση του ιερέα, συχνά δε οι συμπεριφορές τους έχουν αρνητική επίδραση στη συνείδηση του κόσμου για το σύνολο του κλήρου. Προτρέπει δε τις αναγνώστριες να μορφώσουν τα παιδιά τους και να στρέψουν έναν από τους γιούς τους προς την ιεροσύνη. | Ναι | Ελληνικά | Στη μόνιμη στήλη “Ανοικτή Επιστολή” | ||||
| 680 | 3985 | Δυο μαργαρίτες | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 23 (1911), σ. 356. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "Εύα". |
Συντάκτης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Συντάκτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
Ιδιοκτήτης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Ιδιοκτήτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
Είδος Περιοδικού
| # | Έντυπο | Είδος Περιοδικού |
|---|---|---|
| 1 | Εφημερίς των Κυριών | Γυναικείο Περιοδικό |
Εκδότης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Εκδότης/τρια | Έντυπο |
|---|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια | Εφημερίς των Κυριών |