• Περιεχόμενα
• Maarifet (187.923 KB)

Beyazit State library (Hakki Tarik Us collection), Istanbul, Turkey

To λογοτεχνικό περιοδικό Μaarifet (Γνώση) εκδίδεται το 1898 στην Κωνσταντινούπολη από τη Théodossia. Aναζητώντας τον ακριβή ορισμό του λήμματος ‘Maarifet’ σε τουρκογαλλικό λεξικό συναντήσαμε, με την ακόλουθη σειρά, τις εξής σημασίες: Γνώση, σοφία- Επιστήμη-Τέχνη- Μέσο, ανάμιξη, Περιέργεια, μυστικότητα.Το περιοδικό, όπως δηλώνεται και στον υπότιτλό του, χωρίζεται σε δύο τμήματα, ένα γαλλόφωνο και ένα τουρκόφωνο. Ωστόσο, φαίνεται ότι τα περιεχόμενα των δύο δεν ταυτίζονται απόλυτα. Το γαλλόφωνο τμήμα αριθμεί περίπου 5-6 σελίδες ανά τεύχος. Αρίθμηση δεν υπάρχει στην πρώτη σελίδα, ενώ η αρίθμηση γίνεται συνεχής από το τεύχος 10 και μετά. Το τεύχος 3-1, που είναι και πρώτο σε αριθμό τεύχους γνωστό, μέχρι στιγμής, δημοσιεύεται ημέρα Πέμπτη 17 Μαρτίου 1898. Το τελευταίο διαθέσιμο τεύχος είναι το τεύχος 16 της Πέμπτης 6 Σεπτεμβρίου 1898. Από τα τεύχη αυτά νωρίτερα όπως και μετά παραμένει άγνωστη η πορεία και η εξέλιξη του περιοδικού. Όπως φαίνεται στην ανακοίνωση ‘A nos lecteurs’ (Στους Αναγνώστες μας) του τεύχους 3-1, το περιοδικό αυτοπροσδιορίζεται ως λογοτεχνικό. Μέχρι και το τελευταίο τεύχος, το τεύχος 16, το περιοδικό συνεχίζει να φέρει τον υπότιτλο ‘του εβδομαδιαίου περιοδικού’, παρόλο που, μετά το τεύχος 6, η συχνότητα έκδοσής του αρχίζει να παρουσιάζει σημαντική αστάθεια. Για παράδειγμα τα τεύχη 7 και 8 εκδίδονται Δευτέρα 2 Μαίου και Δευτέρα 12 Μαίου αντίστοιχα (δέκα ημέρες διαφορά μεταξύ των δύο), αντί για την ημέρα Πέμπτη, λόγω της γιορτής του Courban Bairam, όπως εξηγείται από τη Δ/νση του περιοδικού στην πρώτη σελίδα του τεύχους 7. Επίσης, υπάρχει μία διαφορά περίπου 15 ημερών από την δημοσίευση του τεύχους 9 και του τεύχους 10. Ακόμη, από το τεύχος 12 μέχρι και το τεύχος 13 μεσολαβεί διάστημα ενός μηνός, καθώς το 12 δημοσιεύεται στις 12 Ιουνίου και το 13 δημοσιεύεται 16 Ιουλίου. Το ίδιο ασταθής είναι και η συχνότητα δημοσίευσης των υπόλοιπων τευχών μέχρι και το τελευταίο.Το όνομα της ιδιοκτήτριας, διευθύντριας και αρχισυντάκτριας του περιοδικού, ‘Théodossia,’ εμφανίζεται στην αριστερή πλευρά κάτω από τον τίτλο και τον υπότιτλο. Στη δεξιά πλευρά, κάτω από τον τίτλο και τον υπότιτλο, αναγράφεται το όνομα του υπευθύνου αρχισυντάκτη του τουρκόφωνου μέρους, Ali Mouzaffer Bey. Στο κέντρο και κάτω από αυτά τα δύο ονόματα αναγράφεται το όνομα του Υπεύθυνου Επιμελητή και Διαχειριστή Έκδοσης, Αριστόβουλου Δ. Χρηστίδη. Στην πρώτη σελίδα και κάτω από το όνομα του Αριστόβουλου Χρηστίδη αναγράφεται και η διεύθυνση του περιοδικού, η οποία δεν παραμένει σταθερή μέχρι το τελευταίο τεύχος. Το κόστος συνδρομής στο περιοδικό αναγράφεται στο αριστερό μέρος κάτω από το όνομα του Αριστόβουλου Χρηστίδη. Συγκεκριμένα η ετήσια συνδρομή ανέρχεται σε 50 Piastres, ενώ το κόστος για τις Provinces (Eπαρχίες) ανέρχεται σε 55 Piastres. To κόστος συνδρομής για το εξωτερικό ανέρχεται σε 4 Μédjidiés. Από το τεύχος 10 και έπειτα, μειώνεται η τιμή του περιοδικού για την επικράτεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά όχι για το εξωτερικό. Έτσι η ετήσια συνδρομή από 50 Piastres γίνεται 30 και για την επαρχία από 55 piastres γίνεται 33. Για το εξωτερικό η τιμή παραμένει μέχρι και το τελευταίο τεύχος η ίδια, δηλ. 4 Μédjidiés.

Η ακριβής ημερομηνία πρώτης έκδοσης του περιοδικού δεν είναι γνωστή, όπως και η ημερομηνία λήξης της έκδοσής του. Οι ημερομηνίες επομένως (παραπάνω) στα πεδία "έναρξη έκδοσης" και "λήξη έκδοσης" αφορούν στις ημερομηνίες έκδοσης του πρώτου και τελευταίου διαθέσιμου τεύχους. Η έναρξη έκδοσης του περιοδικού γίνεται μάλλον εντός του έτους 1898. Η υπόθεση αυτή στηρίζεται στην ημερομηνία και αρίθμηση του πρώτου διαθέσιμου τεύχους (17 Μαρτίου 1898, αρ.τχ. 3-1), στην συχνότητα έκδοσης (εβδομαδιαίο περιοδικό) και στην επιστολή της διεύθυνσης προς τους/τις αναγνώστες/στριες στο εν λόγω τεύχος, στην οποία γίνεται αναφορά σε θετική ανταπόκριση του αναγνωστικού κοινού προς το έντυπο, πράγμα που οδηγεί τη Διεύθυνση να εμπλουτίσει τα περιεχόμενά του, στοιχείο που παραπέμπει σε κυκλοφορία ενός αριθμού τευχών (βλ. αρ. τχ. 3-1) πριν το πρώτο εντοπισμένο τεύχος.

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

Δαλακούρα, Κατερίνα. «Γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα στον οθωμανικό χώρο: Το φαινόμενο, οι προεκτάσεις και η πορεία του». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. http://cms.fks.uoc.gr/kypseli/

Dalakoura, Katerina. “Women and Publicity: The Emergence and Course of Women’s Press in Ottoman Context”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno.

Dalakoura, Katerina. “Ottoman Women’s Press in Historical Research: State of the Art and Historiographical Issues”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno.

Ekrem, Aksoy. "La littérature d'expression française en Turquie". Revue d'histoire littéraire de la France, 3/2008 (Vol. 108), p. 633-644.

Πασπαράκη, Βασιλική. «Η πρόσληψη δυτικών ιδεωδών και προτύπων στον οθωμανικό χώρο με επίκεντρο το γυναικείο τύπο και τη γυναικεία υποκειμενικότητα: (1870-αρχές 20ου αιώνα)». Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2018.

Strauss, Johann. “Kütüp ve Resail-i Mevkute’ Printing and publishing in a multi-ethnic society” στο Late Ottoman Society. The Intellectual Legacy, Edited by Elisabeth Özdalga, 227-256. London: Routledge, 2005.

Σημείωση: Η περιγραφή του εντύπου έχει στηριχθεί (πρωτίστως) στη μελέτη του ίδιου του εντύπου και στην υπάρχουσα δευτερογενή βιβλιογραφία.