| ID | 6 |
|---|---|
| Τίτλος | Σπινθήρ |
| Υπότιτλος/οι | Εγκυκλοπαιδικόν εικονογραφημένον περιοδικόν: Αφιερωθέν εις την Α. Β. Υψηλότητα τον πρίγκιπα Γεώργιον της Ελλάδος, Ύπατον Αρμοστήν εν Κρήτη |
| Εξώφυλλο |  |
| Έναρξη έκδοσης | 1902-01-01 |
| Λήξη έκδοσης | 1902-12-31 |
| Τόπος έκδοσης | Χανιά |
| Γλώσσα | Ελληνικά |
| Κατηγορία Εντύπου | Περιοδικό |
| Κατηγορία Γυναικείου Περιοδικού | Γυναίκα εκδότρια - γενικό κοινό |
| Εκδοτικός Οίκος | Τυπογραφείο Νομικής (Αθήνα) και Γραφεία «Σπινθήρος» εν Χαλέπα (Χανιά) |
| Συχνότητα έκδοσης | Μηνιαίο |
| Σχήμα σελίδας | 8 |
| Ψηφιακό Αποθετήριο Κυψέλης |
|
| Άλλες Βιβλιοθήκες | Δημόσια Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου (διατίθεται και ηλεκτρονικά) Δημοτική Βιβλιοθήκη Χανίων (έντυπη μορφή, όλα τα τεύχη δεμένα σε έναν τόμο) ΓΑΚ Χανίων (ελλιπής η σειρά των τευχών) Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.- Συλλογή Χαριτάτου) |
| Περιγραφή | Το περιοδικό «Σπινθήρ», όπως αναγράφεται και στο εξώφυλλό του, είναι ένα εγκυκλοπαιδικό εικονογραφημένο περιοδικό «αφιερωθέν εις την Α.Β. Υψηλότητα τον πρίγκηπα Γεώργιον της Ελλάδος, ΄Υπατον Αρμοστήν εν Κρήτη». Εκδίδεται στα Χανιά της Κρήτης από τον Ιανουάριο του 1902 έως τον Δεκέμβριο του 1902, για 12 συνεχείς μήνες. Ιδιοκτήτρια και διευθύντρια του περιοδικού είναι η Αρτεμισία Ι. Λανδράκη και τα γραφεία του περιοδικού βρίσκονται στη συνοικία Χαλέπα Χανίων. Η ετήσια συνδρομή, η οποία αναγράφεται στο εξώφυλλο κάθε τεύχους είναι έξι (6) χρυσά φράγκα. Σαφείς πληροφορίες για τα γεωγραφικά όρια κυκλοφορίας του «Σπινθήρα» δεν υπάρχουν. Μόνο σε μία ανακοίνωση της διευθύντριας του περιοδικού αναφέρονται συνδρομητές στο εξωτερικό και το εσωτερικό. Στα τρία (3) πρώτα τεύχη του περιοδικού αναφέρεται ότι εκδίδεται την 15η κάθε μηνός, ενώ στα υπόλοιπα εννιά (9) δεν αναγράφεται η ημερομηνία κυκλοφορίας του, αλλά μόνο ο μήνας. Κάθε ένα από τα δώδεκα (12) τεύχη αριθμεί 16 σελίδες, με συνεχή αρίθμηση από το πρώτο έως το δωδέκατο τεύχος (σελίδες: 1-192). Αρίθμηση στην πρώτη, στη δεύτερη και στην τελευταία σελίδα κάθε τεύχους δεν αναγράφεται, αλλά εννοείται εύκολα από την υπόλοιπη κανονικά αναγραφόμενη σελιδαρίθμηση. Το περιοδικό έχει σχήμα 8ο (29,5 x 20). Το εξώφυλλο κάθε τεύχους έχει την ίδια δομή – απεικόνιση. Οι μόνες διαφορές που παρατηρούνται είναι η διαφορετική σε κάθε τεύχος ξυλογραφία που κοσμεί το εξώφυλλο και η αλλαγή του πλαισίου στον πίνακα περιεχομένων μετά τα έξι (6) πρώτα τεύχη. Τα έξι (6) πρώτα τεύχη του εκδίδονται στην Αθήνα, στο τυπογραφείο της «Νομικής», ενώ τα υπόλοιπα έξι (6) εκδίδονται στα Χανιά στο τυπογραφείο «Τύποις Προόδου». Τα θέματα που περιέχονται σε κάθε τεύχος του περιοδικού αναγράφονται χωρίς αρίθμηση στο εξώφυλλο, σε πίνακα περιεχομένων. Οι συντελεστές και οι συνεργάτες του περιοδικού είναι οι περισσότεροι άνδρες και λιγότερες γυναίκες. Τα ονόματά τους αναγράφονται στον κατάλογο περιεχομένων, στο εξώφυλλο. Μερικοί από τους συνεργάτες ανήκουν στο γνωστό πνευματικό κόσμο της εποχής, όπως ο Κωστής Παλαμάς, ο Γεώργιος Μυστριώτης, η Καλλιρρόη Παρρέν, ο Στ. Μαρτζώκης, ο Χρήστος Χρηστοβασίλης. Οι περισσότεροι όμως δεν είναι ευρέως γνωστοί. Στο οπισθόφυλλο του δωδέκατου τεύχους αναγγέλλεται στους συνδρομητές η «προσωρινή» διακοπή της κυκλοφορίας του περιοδικού. Δεν υπάρχει καμία πληροφορία ή ένδειξη συνέχισης της κυκλοφορίας του αργότερα (ο Τωμαδάκης τη χαρακτηρίζει οριστική). |
| Σχόλια | |
| Αναφορές/Βιβλιογραφία | Ενδεικτική βιβλιογραφία: Αποστολή, Πέρσα. «Η γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα (περιοδικά λόγου και τέχνης 1900-1940): Η περίπτωση της Αρτεμισίας Λανδράκη και της Κορνηλίας Πρεβεζιώτου». Στο Λόγος Γυναικών. Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου, επιμέλεια Βασιλική Κοντογιάννη, 205-250. Αθήνα: Ε.Λ.Ι.Α., 2008. Δαλακούρα, Κατερίνα. «Γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα στον οθωμανικό
χώρο: Το φαινόμενο, οι προεκτάσεις και η πορεία του». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. http://cms.fks.uoc.gr/kypseli/ Dalakoura, Katerina. “Women and Publicity: The Emergence and Course of Women’s Press in Ottoman Context”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Dalakoura, Katerina. “Ottoman Women’s Press in Historical Research: State of the Art and Historiographical Issues”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Σύρρος, Σωτήρης. «Το περιοδικό «Σπινθήρ» (1902)». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. Τωμαδάκης, Βασίλειος. Φρ. «Αρτεμισία Λανδράκη Ντώκου εκδότρια στα Χανιά το 1902 του πρώτου υπό τον τίτλο «Σπινθήρ» Κρητικού εγκυκλοπαιδικού περιοδικού». Νεοελληνικόν Αρχείον. τ. Γ΄. Αθήνα: [χ.ο.], 1987, σ. 205-250. Σημείωση: Η περιγραφή του εντύπου έχει στηριχθεί (πρωτίστως) στη μελέτη
του ίδιου του εντύπου και στην υπάρχουσα δευτερογενή βιβλιογραφία. |
Άρθρα του Σπινθήρ
| # | ID | Τίτλος | Υπότιτλος/οι | Έντυπο | Στοιχεία βιβλιογραφικής αναφοράς | Περίληψη | Πρωτότυπο | Μεταφρασμένο | Τίτλος πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Γλώσσα πρωτότυπου | Συγγραφέας πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Σχόλια |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 101 | 2786 | Δύο εικόνες εκ της διττής του ανθρώπου φύσεως: Ο άνθρωπος ως ύλη - ο άνθρωπος ως πνεύμα | Συγκριτικά μελετήματα | Σπινθήρ | <p>Τχ. 6 (1902), σ. 87-89</p> | Η υλική φύση του ανθρώπου είναι ασθενής, ασθενέστερη από την αντίστοιχη των ζώων, τα οποία ο ίδιος εξουσιάζει. Υποβάλλει αυτόν σε διαρκή αγώνα για να την υπηρετήσει. Το ανθρώπινο πνεύμα είναι ισχυρό, οδήγησε τον άνθρωπο σε επιστημονικές κατακτήσεις που διευρύνουν διαρκώς τα όρια της ζωής του. Άξια θαυμασμού είναι η σύζευξη ύλης και πνεύματος στην ανθρώπινη φύση. | Ναι | Ελληνική | ||||
| 102 | 2787 | Στέφανος Σκουλούδης | Σπινθήρ | <p>Τχ. 6 (1902), σ. 89</p> | Βιογραφικό σημείωμα που αφορά τη ζωή και το έργο του Στέφανου Σκουλούδη, ο οποίος καταγόταν από την Κρήτη. Υπήρξε δημοσιογράφος και πολιτικός με πλούσια δράση και συμβολή στα εθνικά ζητήματα. | Ναι | Ελληνική | Παρατίθεται φωτογραφία του Στέφανου Σκουλούδη. Το κείμενο υπογράφεται τ. Δ. <της Διευθύνσεως>. | ||||
| 103 | 2788 | Εικόνα | Σπινθήρ | <p>Τχ. 6 (1902), σ. 89</p> | Στέφανος Σκουλούδης | |||||||
| 104 | 2789 | Στέφανος Στρέϊτ | Σπινθήρ | <p>Τχ. 6 (1902), σ. 90</p> | Σύντομη αναφορά και έπαινος στην προσφορά του καθηγητή, Διοικητή της Εθνικής Τράπεζας, Στέφανου Στρέϊτ σχετικά με την οργάνωση και ανάπτυξη της Εθνικής Τράπεζας, την οποία διοίκησε επί τριακονταετία. Αφορμή για την αναφορά είναι η συμπλήρωση εξήντα χρόνων λειτουργίας της Τράπεζας. | Ναι | Ελληνική | Παρατίθεται φωτογραφία του Στέφανου Στρέϊτ. Το κείμενο υπογράφεται τ. Δ. <της Διευθύνσεως>. | ||||
| 105 | 2790 | Εικόνα | Σπινθήρ | <p>Τχ. 6 (1902), σ. 90</p> | Στέφανος Στρέϊτ | |||||||
| 106 | 2791 | Μονοκύλινδρος μύλος ελαιών | Σπινθήρ | <p>Τχ. 6 (1902), σ. 90-91</p> | Περιγράφεται ο τρόπος λειτουργίας του ελαιόμυλου Καστανιόλα, ο οποίος θεωρείται κατάλληλος για την εξυπηρέτηση των αναγκών των μικροπαραγωγών ελαιολάδου. | Ναι | Ελληνική | Καθηγητής εν τη Βιομ. Και Εμπορ. Ακαδημία. | ||||
| 107 | 2792 | Σ' ένα λούλουδο | Από τας ανεκδότους μεταφράσεις μου | Σπινθήρ | <p>Τχ. 6 (1902), σ. 91</p> | Ναι | Ιταλική | Λαυρέντιος Στεκκέτη | Το άρθρο εντάσσεται στη στήλη Στεκκέττη που τοποθετείται και ως υπέρτιτλός του. | |||
| 108 | 2793 | Από την ζωήν των παιδιών μας | Σπινθήρ | <p>Τχ. 6 (1902), σ. 92</p> | Ο γιατρός-αρθρογράφος εξαίρει τα αποτελέσματα της εφαρμογής της διδακτικής μεθόδου Φρόεβελ (Fröbel) στο νηπιαγωγείο. Έχοντας παρακολουθήσει την εφαρμογή της μεθόδου, ο ίδιος σε Αθηναϊκό νηπιαγωγείο, παραδέχεται την επιστημονικότητα και καταλληλότητά της για τη σωστή διαπαιδαγώγηση των νηπίων. Συστήνει, μάλιστα, την υιοθέτησή της από την Κρητική Πολιτεία με ίδρυση νηπιαγωγείων και στελέχωσή τους με κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό. | Ναι | Ελληνική | Το άρθρο εντάσσεται στη στήλη Παιδαγωγική μελέτη που τοποθετείται και ως υπέρτιτλός του. | ||||
| 109 | 2794 | Από τα πεδία των μαχών: Νεκροί και τραυματίαι | (Δίκαιον- Χριστιανισμός- Πολιτισμός) | Σπινθήρ | <p>Τχ. 6 (1902), σ. 93-95</p> | Η σύμβαση της Γενεύης του 1864 μεταξύ των Ευρωπαϊκών κρατών για την προστασία και την περίθαλψη των τραυματιών του πολέμου, αποτελεί μια σπουδαία κατάκτηση του σύγχρονου Πολιτισμού που βασίστηκε και στη χριστιανική ιδέα της φιλανθρωπίας. Εχθροί περιθάλπουν εχθρούς, σέβονται την αξία της ζωής τους, αντίθετα προς όσα συνέβαιναν στα πεδία των μαχών πριν από τη συνομολόγηση αυτής της σύμβασης. | Ναι | Ελληνική | ||||
| 110 | 2795 | Μηνιαία επιθεώρησις | Σπινθήρ | <p>Τχ. 6 (1902), σ. 95</p> | Στη μόνιμη στήλη Μηνιαία Επιθεώρησις παρουσιάζονται μεμονωμένες ειδήσεις της επικαιρότητας σε πολιτικό, θρησκευτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο | Ναι | Ελληνική | Το παρόν άρθρο αποτελεί μόνιμη στήλη του περιοδικού. | ||||
| 111 | 2796 | Διαφήμιση | Σπινθήρ | <p>Τχ. 6 (1902), σ. 96</p> | Ελληνική | Παρατίθεται μία διαφήμιση και στα γαλλικά. | ||||||
| 112 | 2797 | Μηνιαία επιθεώρησις | Σπινθήρ | <p>Τχ. 7 (1902), σ. 98</p> | Στη μόνιμη στήλη Μηνιαία Επιθεώρησις παρουσιάζονται μεμονωμένες ειδήσεις της επικαιρότητας σε πολιτικό, θρησκευτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. | Ναι | Ελληνική | Το παρόν άρθρο αποτελεί μόνιμη στήλη του περιοδικού. | ||||
| 113 | 2798 | Εχάθηκ' ένα μάρμαρο; | Σπινθήρ | <p>Τχ. 7 (1902), σ. 99</p> | Ναι | Ελληνική | Το ποίημα εντάσσεται στη στήλη Δια το κρητικόν ηρώον που τοποθετείται και ως υπέρτιτλός του. | |||||
| 114 | 2799 | Έκκλησις προς τον λαόν της Κρήτης προς έγερσιν Κρητικού ηρώου | Σπινθήρ | <p>Τχ. 7 (1902), σ. 99-100</p> | Η Λανδράκη απευθύνει έκκληση προς τον Κρητικό λαό για τη δημιουργία ηρώου-μνημείου αφιερωμένου στους αγώνες της Κρήτης για ελευθερία-αυτονομία και ένωση με την Ελλάδα. Φρονεί ότι όλοι θα ανταποκριθούν σε ένα τέτοιο εγχείρημα μέσα από το οποίο θα αποδοθεί τιμή στους πεσόντες όλων των Κρητικών επαναστάσεων. Καταθέτει τέλος προτάσεις για τον τόπο δημιουργίας του μνημείου και το είδος του. | Ναι | Ελληνική | Ακολουθεί σημείωση στο τέλος του άρθρου σύμφωνα με την οποία γίνονται προτάσεις για τη διαδικασία πραγματοποίησης του εράνου. | ||||
| 115 | 2800 | Το σφύριγμα εν τω θεάτρω | Σπινθήρ | <p>Τχ. 7 (1902), σ. 100-101</p> | Το σφύριγμα στο θέατρο, ως έκφραση αποδοκιμασίας των θεατών, μαρτυρείται, ήδη, σε κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Υπάρχει, επίσης, στα ρωμαϊκά θέατρα, όπως και η οργανωμένη προσχεδιασμένη επιδοκιμασία. Οι υπάρχουσες μαρτυρίες αντιστρατεύονται τον ισχυρισμό Γάλλων ότι το σφύριγμα στα θέατρα είναι γαλλική συνήθεια από το 1680. | Ναι | Ελληνική | Το άρθρο εντάσσεται στη στήλη Θεατρικά σημειώματα που τοποθετείται και ως υπέρτιτλός του. | ||||
| 116 | 2801 | Στην πατριωτοπούλα μου ποιήτριαν Δεσποινίδα Αρτεμισίαν Ι. Λανδράκη | Σπινθήρ | <p>Τχ. 7 (1902), σ. 102</p> | Ναι | Ελληνική | Ο συγγραφέας του ποιήματος υπογράφει ως Ο Κρής ποιητής, Ιω. Κωνσταντινίδης. | |||||
| 117 | 2802 | Η ανάγκη της συγκοινωνίας και η εξέλιξις αυτής | Σπινθήρ | <p>Τχ. 7 (1902), σ. 102-104</p> | Η ανάγκη της συγκοινωνίας και τα ευεργετικά της αποτελέσματα κατανοήθηκε πολύ παλιά στην ανθρώπινη ιστορία. Στην αρχή ο άνθρωπος βασιζόταν στις δικές του δυνάμεις, έπειτα άρχισε να χρησιμοποιεί ζώα υποζύγια, στη συνέχεια χρησιμοποίησε τον τροχό και τις άμαξες, τα πλοία, τα ιστιοφόρα και εφηύρε την ατμοκίνητη μηχανή. Ο σιδηρόδρομος και τα ατμόπλοια εκμηδένισαν τις αποστάσεις και επινοήθηκε το ταχυδρομείο. Οι εφευρέσεις του τηλέγραφου και του τηλεφώνου αποτελούν τις τελευταίες κατακτήσεις του τεχνολογικού πολιτισμού. Επόμενη κατάκτηση αναμένεται να είναι αυτή των εναέριων μέσων και ίσως αυτών που θα οδηγήσουν σε ταξίδια εκτός της γης. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 118 | 2803 | Πικρά χαμόγελα | Σπινθήρ | <p>Τχ. 7 (1902), σ. 105-106</p> | Ο αρθρογράφος παρουσιάζει και σχολιάζει κριτικά την ποιητική συλλογή "Πικρά χαμόγελα" της ποιήτριας Ιωάννας Δ. Λιβαθινού. | Ναι | Ελληνική | Το άρθρο εντάσσεται στη στήλη Φιλολογικαί σελίδες που τοποθετείται και ως υπέρτιτλός του. | ||||
| 119 | 2804 | Τα εν Κνωσώ και Φαιστώ ανάκτορα | Σπινθήρ | <p>Τχ. 7 (1902), σ. 106-108</p> | Περιγραφή της αρχιτεκτονικής και διακόσμησης των ανακτόρων της Κνωσού και της Φαιστού από τον έφορο αρχαιοτήτων του Ηρακλείου, Ιωσήφ Χατζηδάκη. | Ναι | Ελληνική | Το άρθρο εντάσσεται στη στήλη Αρχαιολογικά που τοποθετείται και ως υπέρτιτλός του. | ||||
| 120 | 2805 | Η επί της παιδικής ψυχής επίδρασις των μύθων | Έλληνες και ξένοι συγγραφείς παιδικών φιλολογικών έργων | Σπινθήρ | <p>Τχ. 7 (1902), σ. 108-110</p> | Οι μύθοι συγκινούν την παιδική ψυχή, αλλά και τους ενήλικες και αποτελούν την πρώτη ηθική διαπαιδαγώγηση. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το έργο της συγγραφής παιδικής λογοτεχνίας. Η παιδική φιλολογία αναπτύχθηκε στις δυτικοευρωπαικές χώρες, ενώ στη χώρα μας είναι σχετικά φτωχή. | Ναι | Ελληνική | Το άρθρο εντάσσεται στη στήλη Παιδαγωγική Μελέτη και τοποθετείται ως υπέρτιτλός του. |
Συντάκτης/τρια του Σπινθήρ
| # | Συντάκτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Λανδράκη, Αρτεμισία |
Ιδιοκτήτης/τρια του Σπινθήρ
| # | Ιδιοκτήτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Λανδράκη, Αρτεμισία |
Είδος Περιοδικού
| # | Έντυπο | Είδος Περιοδικού |
|---|---|---|
| 1 | Σπινθήρ | Λογοτεχνικό Περιοδικό |
| 2 | Σπινθήρ | Ποικίλης ύλης |
Εκδότης/τρια του Σπινθήρ
| # | Εκδότης/τρια | Έντυπο |
|---|---|---|
| 1 | Λανδράκη, Αρτεμισία | Σπινθήρ |